HAUSKOR

Ikuspegi funtzional batetik begiratuta, HAUSKORTASUNA ahultasun handiko egoera da. Adineko pertsona hauskorren kasuan murriztu egiten da gertakari kaltegarrien —erorketen, gripearen eta abarren— aurrean duten egokitzeko gaitasuna, eta horrek pertsonaren narriadura funtzionala eta mendekotasuna eragiten ditu. Gizartean, hauskortasunaren eragina handia da: 60 eta 65 urte bitarteko pertsonen % 7-% 16k eta adinekoen % 50ek pairatzen du. Gainera, adinarekin batera, ehuneko horrek gora egiten du, eta hainbat gaixotasun dituzten pertsonen erdiak ere hauskorrak dira.

Nolanahi ere, eta hau da onena, hauskortasuna itzulgarria da. Ikerketa zientifiko ugariren arabera, osagai anitzeko ariketa fisikoa da mendekotasunari aurrea hartu eta hauskortasuna leheneratzeko modurik onena. Baina gaur egun ez dago tresnarik hauskortasuna eta horren maila modu objektibo eta eraginkorrean antzemateko. Era berean, ez dago adinekoek ariketa fisikoa egiteko ingurune egokirik, hots, haientzat egokituta dagoenik.

HAUSKOR proiektuarekin jarraipena eman zaio 2015ean hasitako adinekoen hauskortasunari buruzko lan ildoari. Orduan, FRAILTEK 1 eta 2 proiektuen bidez, hauskortasunaren sindromea antzeman eta baloratzeko estrategia, tresna eta produktu berriak garatu ziren. Lan horri jarraituz gauzatu zen FALCO proiektua (2017-2018), eta pertsona hauskorren zein hauskortasun egoeraren atarian direnen gaitasun fisikoa eta kognitiboa entrenatzeko/berreskuratzeko gailu aurreratuak garatu ziren. Lortutako ebidentzien ondorioz sortu da HAUSKOR proiektua (2018-2019). Zahartzaroan autonomia eta osasuna sustatzeko agertoki berriei heldu die, eta ingurune, produktu eta zerbitzu berriak diseinatu eta garatuko ditu, hauskortasuna baloratzeko eta gaitasun funtzionala lantzea xede duen osagai anitzeko entrenamendua ahalbidetzeko.

Objetivos

HAUSKOR proiektuaren helburua bikoitza da:

• Alde batetik, osasun langileei tresna integralak eskaintzea, adinekoen hauskortasunaren balorazio erraza, kuantifikagarria eta objektiboa egiteko, eta mendekotasuna saihestu edo atzera itzultzeko ariketa fisikorik egokiena agintzeko.
• Bestetik, estrategiak garatu eta ingurune eta zerbitzu lagunkoiak sortzea, adinekoek osagai anitzeko ariketa funtzionaleko programetan parte har dezaten sustatzeko, terapia egokia baita hauskortasun egoera leheneratu eta norberaren autonomia eta bizi-kalitatea hobetzeko. Horretarako, HAUSKOR egitasmoaren bidez, Senior Corner zentro pilotuaren lehenengo prototipoa sortuko da. Bi eremu izango dituen ekosistema da: batetik, osasun alorrean hauskortasuna modu objektiboan baloratu eta diagnostikatzeko eremua, eta, bestetik, ingurune komunitarioetan medikuntzakoa ez den balorazioa egiteko eta gaitasun funtzionala entrenatzeko eremua.